De gidsen zijn ervaren

Op 22 mei 2014 ben ik naar een seminarie geweest over euthanasie geweest met als gastsprekers Dr. Kevin Fitzpatrick, Prof. Herman De Dijn en Prof. Willem Lemmens. Eveneens was Prof. Leon Kass bereid om een eerder essay te verdelen over Why doctors must not kill. Hun verzet tegen euthanasie en hulp bij zelfdoding is iedereen zeker bekend en hun standpunten vindt u op het internet en in hun boeken en publicaties.

De complexiteit van dit thema en de moeilijkheid om er met mensen over te praten, kwam tijdens een het seminarie telkens maar naar boven. Het is een oneerlijke strijd, want 'wie wil het oude vrouwtje nu verder laten lijden?'

Eén doordenkertje wil ik jullie niet onthouden want het is zeer geschikt om mensen echt te laten door-denken:

Mensen hebben steeds dieren die lijden afgemaakt, maar nooit mensen.

Nu doen een beperkte aantal mensen dat wel.

Is dat omdat zij nu (eindelijk) 'barmhartig' zijn geworden?

Of is het omdat zij het verschil tussen mens en dier niet meer kennen?

Dit komt mooi overeen met iets dat ik recent las: een man in een cafetaria dankt met een kruisteken voor hij begint te eten. Iemand die bij hem aan tafel zit, zegt: dat doe ik nooit, als men mij eten geeft, begin ik onmiddellijk te eten. "Dat doet mijn hond ook."

Wat men tijdens het seminarie ook weer opviel, was een punt dat ook Prof. Herman De Dijn steeds maar blijft herhalen, ook in zijn nieuwste boek Vloeibare waarden: het probleem van euthanasie raakt de fundamenten van ons samenleven. Het is niet zomaar een keuze zoals een brug of een tunnel in Antwerpen of 120 of 130 op de snelweg. Het gaat over 'Wat is mens zijn?','Wat is menselijkheid?', ... Het feit dat heel weinig mensen wakker liggen van euthanasie – het is zelfs geen thema bij de verkiezingen hoewel euthanasie op dementen in de wachtkamer staat! – komt omdat we de moeilijke weg moeten gaan naar de essentiële kwesties van het mens-zijn.

Prof. Leon Kass heeft in de voorbije 15 jaren hier al heel wat over geschreven en in 2011 bracht hij een boek uit met de titel "What so proudly we hail", wat we trots toejuichen, de Amerikaanse ziel in verhaal, speech en lied. Het boek, een bloemlezing, samen met een website zijn een poging om essentiële zaken zoals karakter, burgerschap, identiteit, ... te door-denken. Bij elk verhaal, speech en lied geeft hij dan ook diepe vragen om te beantwoorden. Het is het probleem dat steeds terugkomt – ook in het boek van Prof. De Dijn – woorden, waarden zijn 'vloeibaar' geworden en is het hoog tijd om dit ernstig te overdenken.

Het recente seminarie maakte het mij nog maar eens duidelijk hoe lang en moeilijk de weg terug gaat zijn naar een cultuur zonder doden. Maar de gidsen zijn ervaren ... ook dat heb ik geleerd!