"Op lijden staat geen leeftijd"...

... dus moet de leeftijdsgrens voor euthanasie worden afgeschaft: daarmee is de kous af.

Of hoe een gedreven politicus als Jean-Jacques De Gucht er middels een welgekozen oneliner in slaagt een gevoelig en complex onderwerp te herleiden tot één eenvoudig en op het eerste gezicht aanvaardbaar idee.

Euthanasie is en blijft echter een kwestie die onvermijdelijk belangrijke ethische vragen oproept.

Vragen die er alleen maar ingewikkelder op worden als men ze wil toepassen op patiënten die hun kindertijd nog niet eens achter zich lieten... Ik ben dan ook van mening dat voorliggend euthanasiedossier er één is waar allerminst lichtzinnig mee kan worden omgesprongen: voor de behandeling van dit dossier moet bovenal voldoende tijd uitgetrokken worden.

Alles lijkt de afgelopen maanden echter in een stroomversnelling te zijn gekomen. Sommige verkozenen meenden zelfs dat de wetsuitbreiding nog vóór het parlementair verlof een feit diende te zijn: alles was immers reeds gezegd, en de teerling was bijna geworpen.

Doch schijn bedriegt wel eens. Getuige daarvan de open brief, gisteren gericht aan onze Volksvertegenwoordigers, ondertekend door 160 kinderartsen, met de vraag om de behandeling van dit wetsvoorstel uit te stellen naar een volgende legislatuur... Een vraag die voornoemde politicus zomaar eventjes met een nieuwe oneliner meent te kunnen beantwoorden: "dit is een té belangrijk wetsvoorstel om door te schuiven naar een volgende legislatuur", luidt het.

Daarbij stel ik me een andere vraag: Vanwaar die haast?

Omdat ziekenhuizen een toestroom van minderjarige patiënten die absoluut verlangen om "uit hun lijden bevrijd te worden" door euthanasie niet langer aankunnen? Dat lijkt me alvast niet te stroken met de realiteit. Natuurlijk is het leed des te meer onrechtvaardig wanneer het kinderen treft. En kan ik me inbeelden dat de uitzichtloosheid van hun toestand minderjarige patiënten (of hun naasten) ertoe kan aanzetten om de dood als enige mogelijke uitweg te aanzien. Maar stellen dat de euthanasiewet om die reden nog überhaupt deze legislatuur gestemd zou moeten worden, is mijns inziens een brug te ver.

Laten we niet vergeten dat de kamercommissie louter het mandaat had om na te gaan of een dergelijke uitbreiding wel degelijk wenselijk, verantwoord en noodzakelijk was. Wel, als een klein leger aan kinderartsen daags voor de beoogde stemming openlijk meent dat die vraag onvoldoende beantwoordt werd, dan kan een politicus dit naar mijn oordeel niet zomaar naast zich neerleggen. Ook niet als er gegoocheld wordt met woorden als "hoogdringendheid" of slogans als "op lijden staat geen leeftijd". Kinderartsen staan misschien wel ver van het parlement, maar dagelijks naast een ziekbed. En hebben daarom écht wel recht op spreken. Menig jurist weet daarenboven dat haast en spoed ook op legistiek vlak zelden goed is...

Ondanks dit alles deinzen sommigen er niet voor terug een alombekende tactiek uit de Belgische truukendoos te halen: de befaamde consensuspolitiek. Er wordt dan gesproken over "consensuele wetsvoorstellen" die uiterlijk volgende week moeten worden gestemd... Maar hoe sterk is het draagvlak van een dergelijk consensus als men een regeringspartij moedwillig uitsluit, om op het einde van de rit de bal in het kamp van het parlement te laten, met evenwel in het achterhoofd de verhoopte steun van een wisselmeerderheid bij voorgehouden hoogdringendheid?

Daarbij komt dat deze "consensus" niet handelt over details: het gaat om onze kinderen. En -niet in het minst- onze artsen. Deze laatsten moeten immers beslissen of een minderjarige voldoende (sic) "oordelingsvermogen" heeft. Een term die me een recent assisenproces in herinnering bracht. Waar uitgebreid werd geluisterd naar de mening van een resem aan deskundigen onder leiding van drie magistraten bijgestaan door twaalf juryleden. Met als resultaat dat op heden nog steeds twijfel over het "oordelingsvermogen" van de (-veroordeelde-) beklaagde bestaat...

Is het voorgaande op zich al niet voldoende om toch zeker niet overhaast te werk te gaan?

Verkiezingskoorts kan natuurlijk elke politicus doen ijlen. Maar de realiteit lijkt me vandaag onweerlegbaar: het debat is verre van gevoerd. Ik kom weer bij mijn uitgangspunt: tijd nemen om uit te klaren of de wetsuitbreiding werkelijk zo'n goed idee is. Want op lijden staat misschien geen leeftijd. Maar op leven ook niet. Ook daarom is het laatste woord nog lang niet gezegd.

Vertaling van het artikel in het Frans verschenen in La Libre 13/02/2014