Ingediend op 03/05/2017 om 11.59 uur Mening van zorgverleners
Interview uit Knack
(...) De Broeders van Liefde haalden vorige week het nieuws: in hun psychiatrische
centra is euthanasie bij psychisch lijden voortaan mogelijk. U wilt net dat die
mogelijkheid uit de wet wordt geschrapt.
Bazan:(lacht) Zo zie je maar dat ethische principes over de omgang met mensen en
kwetsbaarheid niet aan godsdienst zijn gebonden. Ik ben zelf niet gedoopt, ik werk aan de ULB
- in die zin ben ik onverdacht voor de rabiate voorstanders van de huidige euthanasiewet.
Wettelijk kan euthanasie op grond van psychisch lijden strikt genomen niet. Je moet bewijzen
dat iemand zich in een medisch uitzichtloze situatie bevindt, en dat kan bij psychisch lijden niet.
Van wie een uitgezaaide kanker heeft, wéét je dat hij of zij terminaal is. Maar van iemand die
zwaar psychisch lijdt kun je nooit met zekerheid zeggen dat hij uitbehandeld of ongeneeslijk
ziek is. Misschien ís het wel zo, maar niemand kan het weten. Psychische aandoeningen kunnen
veranderen, soms zelfs heel plots. Depressie gaat over. Ook bij psychiatrische patiënten met
ingewikkelde klachten wordt soms resultaat geboekt. Waarom zeggen we dan niet gewoon
rechtuit dat het hier niet gaat over euthanasie maar over hulp bij zelfdoding?
Wat met het argument dat sommigen patiënten zonder de mogelijkheid van
euthanasie hun toevlucht tot zelfmoord dreigen te nemen?
Bazan: Euthanasie toestaan om zelfmoord te voorkomen? Dat is toch een bizarre redenering.
De onderzoeksresultaten waarover we op dit moment beschikken staven die stelling niet. In de
Amerikaanse staat Oregon, bijvoorbeeld, is assisted suicide toegestaan. Maar het aantal
zelfmoorden is daar net toegenomen: door de mogelijkheid van hulp bij zelfdoding is het idee
om er een eind aan te maken toegankelijker geworden. Het gaat ook om andere populaties:
iemand die zich voor een trein gooit is een ander soort mens dan iemand die een medische
vrijbrief vraagt om te mogen sterven.
Uit een rondvraag van De Morgen is gebleken dat de meeste psychiatrische
instellingen het moeilijk hebben met euthanasie: dat verbaasde u allicht niet.
Bazan: Allerminst. Instellingen, psychiatrische centra en ook rusthuizen zijn bang voor
copycats: 'Gaan andere patiënten straks ook om euthanasie vragen?' De wettelijke
mogelijkheid van euthanasie heeft grote gevolgen voor heel de geestelijke gezondheidszorg.
Patiënten komen nu zelf aanzetten met euthanasie als optie - zo ver is het gekomen.
Psychiaters worden geconfronteerd met de perverse effecten van de euthanasiewet. Ze voelen
zich gechanteerd en onder druk gezet. Een psychiater vertelde me hoe zijn patiënt, die hij
intensief behandelde, nogal onverwacht was verdwenen. Later bleek dat die patiënt bij een
andere collega euthanasie had verkregen.