Petitie euthanasie bij dementie: Een wolf in schapenvacht

lijkbaar zijn we met het "euthanasiedebat" in een nieuwe episode getreden. Juist voor de verkiezingen lanceert Dr. Distelmans een petitie waarin hij oproept om de euthanasiewet aan te passen en te verruimen voor mensen met dementie en andere vormen van onomkeerbare, verworven wilsonbekwaamheid die een eerdere wilsbeschikking in die zin opgesteld hebben.

Broeder René Stockman,

Generale Overste van de Broeders van Liefde

Met zijn pleidooi raakt hij natuurlijk een gevoelige snaar en wanneer men de tekst leest wordt men meegesleurd met zowel een gevoel van compassie als verontwaardiging. Wie is niet getroffen door het lijden van mensen met dementie, die de controle over hun eigen leven stilaan maar zeker zien wegkwijnen om te eindigen in een totaal beneveld bestaan? En door de onmacht die dit veroorzaakt bij de omringende familieleden? Niemand kan noch zal ontkennen dat dementie een zwaar lijden is, en volgens de tekst zouden er in de toekomst, tegen 2035, de helft meer mensen met dementie bijkomen. Dus het wordt hoogtijd om actie te ondernemen. En welke actie wordt voorgesteld? Het antwoord dat in de petitie wordt aangereikt is dubbel maar tegelijk dubbelzinnig: er moeten enerzijds meer en betere voorzieningen komen om mensen met dementie passend op te vangen maar anderzijds een wettelijke regeling om hen via een spuit uit dit lijden te verlossen. Wordt daarmee niet gesuggereerd dat het laatste een veel comfortabeler en goedkopere oplossing is? Wanneer mensen met beginnende dementie en hun familieleden dit lezen kan het bijna niet anders dat ze schuldgevoelens moeten krijgen wanneer ze niet aan euthanasie zouden denken om zo de last van de gemeenschap die hun toestand zal veroorzaken weg te nemen. Euthanasie wordt hier verheven tot het summum van filantropie en dit vanuit tweevoudig standpunt: de persoon in kwestie wil geen last zijn voor de gemeenschap en de gemeenschap verlost de persoon met dementie uit een zwaar lijden. Is er een beter alternatief voorhanden?

Zoals dikwijls zit het venijn ook hier in de staart. Daar wordt gegoocheld met statistieken als zou 83 % van de bevolking, door de auteur een verpletterende meerderheid genoemd, voorstander zijn om de wet aan te passen. Het zijn wel voorlopige resultaten van een "stemtest" in de media. Wat is de wetenschappelijke waarde van deze enquête en met welke a priori informatie op de achtergrond hebben mensen deze test ingevuld? Het is nu eenmaal al jaren de tactiek van bepaalde groepen om juist via het creëren van compassie en verontwaardiging de visie van mensen te beïnvloeden. Argumenten doen het vandaag nog amper, maar wel emoties. Eenmaal de emotionele snaar betokkeld is er nog weinig ruimte om naar argumenten te luisteren. En dat wordt ook hier gretig uitgespeeld. Met het aangeven van deze cijfers wordt aan hen die er anders over denken nog maar eens een extra schuldgevoel aangesmeerd. Hoe asociaal moet men toch zijn om tot die 17 % te behoren die niet gewonnen is om de euthanasiewetgeving uit te breiden? Niet alleen asociaal maar ook zeer onbarmhartig. Weigeren van euthanasie wordt hier omschreven als het bewust en gewild in stand houden van mensonterende situaties. Dat kan toch niemand aanvaarden. Met de bijkomende video's die aan de petitie zijn gekoppeld wordt de emotie totaal. Men moet zijn hand tegenhouden om niet onmiddellijk de petitie te ondertekenen. Van een geslaagde marketing gesproken.

Onlangs woonde ik een optreden bij van een koor van bejaarden met een zware dementie. Een prachtig initiatief van een Vlaams rust- en verzorgingstehuis dat creatief op zoek ging om mensen met dementie iets van hun menswaardigheid terug te geven. Misschien hadden enige van deze bejaarden voor dat de dementie hen wilsonbekwaam maakte om euthanasie gevraagd. Nu zagen we hen liederen uit de oude doos zingen, met de lach op het gezicht en familieleden die hun emoties amper konden bedwingen. Maar het waren emoties van dankbaarheid, van herwonnen en gekoesterde menswaardigheid in een heel beperkt bestaan. Hier toonde de gemeenschap zich op haar best, met haar meest humaan gelaat, in de zorg voor hen die deze zorg het meest nodig hebben. Naar zo een maatschappij moeten we verder evolueren, en niet afglijden naar een maatschappij waar de spuit van de euthanasie als ultieme therapie wordt verheven en aangeprezen. Een pleidooi houden voor palliatieve zorg en tegelijk de spuit in de hand nemen is meer dan hypocriet. Dat is de taal van de wolf in schapenvacht die zijn schapen misleidt.

Mogen we toch nog even de andere snaar betokkelen en tegelijk aan de alarmbel trekken en vooruitkijken welke weg wordt ingeslagen wanneer deze wetsaanpassing zou worden goedgekeurd. Daarmee wordt de weg geopend om ook andere wilsonbekwamen met de genadige spuit van dienst te zijn. Ik denk dan aan mensen met een zware mentale handicap die reeds vanaf hun geboorte wilsonbekwaam zijn en dus nooit de gelegenheid hebben gehad om euthanasie te vragen. Zouden wij dat niet in hun plaats kunnen doen om hen zo uit hun vreselijk lijden te verlossen? En daarmee de maatschappij ook een dienst te bewijzen, want hun zorg is toch een grote financiële last voor de gemeenschap? Wanneer deze gemanipuleerde logica op een voldoende emotionele wijze zal worden aangebracht, zullen er nog weinig zijn die zich daartegen durven verzetten. Opnieuw een stap voorwaarts in het creëren van een maatschappij waar de sterken het voor het zeggen hebben. Waar zal dit eindigen?

Ik neem ook het recht om te spreken vanuit mijn christelijke overtuiging. Daar mag toch ook nog ruimte voor zijn in ons democratisch en pluralistisch bestel? Of zullen de wolven in schapenvacht ons ook hier het zwijgen opleggen, in naam van een verwrongen pluralisme? Als christen blijven we getuigen dat het leven, ieder leven, absolute beschermwaardigheid verdient en dat we ons niet mogen laten meeslepen met een mentaliteit waar zelfbeschikking en autonomie tot nieuwe absolute waarden zijn verheven. De verabsolutering van de persoonlijke vrijheid die zich dan manifesteert in een absolute zelfbeschikking is niet compatibel met ons christelijk mensbeeld. Daarmee spreken we geen oordeel uit over mensen die om euthanasie verzoeken vanuit een ander mensbeeld dat ze hanteren, maar tegelijk vragen we eerbied en ook bescherming voor hen die niet willen raken aan wat hen en ons door God is gegeven. Het leven is ons geschonken, vanaf de conceptie tot de natuurlijke dood, en daar willen we eerbiedig en zorgzaam mee omgaan. Daaraan raken is als een doorbreken van een taboe. Er zijn terreinen waar we als mens moeten afblijven, omdat ze ons gegeven zijn om er als goede beheerders mee om te gaan en er niet als onterechte eigenaars naar willekeur mee te handelen. Mogen we hier andere christenen oproepen om zich niet zomaar te laten meeslepen met emoties en daarmee ieder dieper nadenken over het leven, over de zin van het leven, over de plaats van het lijden en de dood in het leven het zwijgen op te leggen. Laat ons de moed hebben om hier tegendraads te denken en te handelen, tegen de stroom in te varen en vooral mekaar aan te moedigen in deze strijd met ongelijke wapens. Niet om ons eigen gelijk te halen, maar om het leven, alle leven te eerbiedigen, omdat het heilig is.

Source cathmed.be